Ο ήρωας Γιώργος Κατσάνης

Σαν σήμερα έφυγε όρθιος, υπερασπιζόμενος την Πατρίδα, ο Γεώργιος Κατσάνης, αθλητής του Ηρακλή και αντισυνταγματάρχης καταδρομών όταν έγινε η τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Κάνουμε μια μικρή αναφορά σ’ αυτόν για να θυμήσουμε στους παλιούς και να ενημερώσουμε τους νέους για τους ήρωες που έχει η πατρίδα και ο ιστορικός σύλλογος της Θεσσαλονίκης, στοιχεία που θα πρέπει να αποτελούν οδηγό γι’ αυτούς που έχουν την βαριά ευθύνη και κλήρονομιά να τον εκπροσωπούν…

Παραθέτουμε μια εξιστορηση για το πως σκοτώθηκε στη μάχη ο Κατσάνης, στη μνήμη του οποίου δόθηκε το όνομα στο κλειστό γυμναστήριο του Ηρακλή, το “Κατσάνειο”…

“Ο Γιώρ­γος Κα­τσά­νης υ­πήρ­ξε έ­νας ά­ψο­γος οι­κο­γε­νειάρ­χης. Ή­ταν έ­νας ευ­τυ­χισμέ­νος άν­θρω­πος σε μια χα­ρού­με­νη και πά­ντα γε­λα­στή οι­κο­γέ­νεια. Υ­πήρ­ξε α­γνός και α­πό το μυα­λό του δεν περ­νού­σε πο­νη­ρή ή ά­σκη­μη σκέ­ψη για κα­νέ­ναν. Πά­ντα με τον κα­λό λό­γο, με την κα­λή διά­θε­ση, έ­δι­νε τα πά­ντα σε ό­λους και κρα­τού­σε για τον ε­αυ­τό του τα τε­λεί­ως α­πα­ραί­τη­τα.

Ή­ταν έ­νας κα­λός χρι­στια­νός των πρά­ξε­ων και λι­γό­τε­ρο των λό­γων. Ό,τι έ­κα­νε το έ­κα­νε με σε­μνό­τη­τα, τα­πεινoφρoσύyη χω­ρίς τυ­μπα­νο­κρου­σί­ες και ε­πι­δεί­ξεις. Δεν του έ­λει­πε το γέ­λιο και η αι­σιο­δο­ξί­α α­κό­μη και στην πιο δύ­σκο­λη στιγ­μή. Ό­λοι μας θα θυ­μό­μα­στε το γλυ­κό χα­μό­γε­λο που πρό­δι­δε πά­ντα λε­βε­ντιά, ε­μπι­στο­σύ­νη, σι­γου­ριά και κα­λο­σύ­νη. Έ­τσι έ­μει­νε στη σκέ­ψη μας. Άν­θρω­πος πα­ρά­τολ­μος και ά­ξί­ος α­ξιωμα­τι­κός που την δε­δο­μέ­νη στιγ­μή έ­μπρα­κτα βε­βαί­ω­σε την α­γά­πη του προς την Πα­τρί­δα. Ή­ταν αυ­τός που πρώ­τος ο­δή­γη­σε τους άν­δρες του προς τον Ά­γιο Ι­λα­ρί­ω­να της Κύ­πρου. Ε­κεί που πολ­λές φο­ρές έ­στρε­φε το βλέμ­μα του και μο­νο­λο­γού­σε. ‘Ί­σως η μοί­ρα τό­τε να τον εί­χε τά­ξει να γί­νει το ιε­ρό σύμ­βο­λο και η πα­ρα­κα­τα­θή­κη προς τους α­δελ­φούς μας ε­κεί ε­πά­νω στις εκ­πορ­θι­σμέ­νες α­πό την 33η Μοί­ρα Κα­τα­δρο­μών πα­ρυ­φές του Πε­ντα­δά­κτυ­λου».

Και συ­νε­χί­ζει ο κ. Μα­ντζου­ρά­τος: «… Η εκ­παί­δευ­ση στη μο­νά­δα του ήτα­νε τακτική και ό­λοι οι άν­δρες του ή­ταν σε ά­ρι­στη κα­τά­στα­ση. Σαν σκο­πό εί­χε την δη­μιουρ­γί­α α­ρί­στων μα­χη­τών για πο­λε­μι­κές ε­πι­χει­ρή­σεις για η­μέ­ρα και νύ­χτα, κά­τω α­πό ο­ποιεσδή­πο­τε συν­θή­κες. Πά­ντα μι­λού­σε σε ό­λους μας για τα ι­δα­νι­κά της φυ­λής μας. Α­γνός, η­θι­κός, α­νι­διο­τε­λής σε πα­ρέ­σερ­νε και σε ο­δη­γού­σε σε υ­ψη­λές ε­θνι­κές ε­ξάρ­σεις. Σκλη­ρά εκ­παι­δευ­μέ­νος ε­πι­χει­ρού­σε πά­ντα το πα­ρά­τολ­μο δί­νο­ντας πρώ­τος σαν αρ­χη­γός το κα­λό πα­ρά­δειγ­μα».

Τα συμ­βά­ντα του τέ­λους του

«Η ει­σβο­λή των Τούρ­κων βρή­κε τη μο­νά­δα μας στη Λευ­κω­σί­α. Το πρω­ί της 20ης Ιου­λί­ου η μο­νά­δα δια­τά­χθη­κε με δύ­ο κλι­μά­κια της να προ­χω­ρή­σεί και να φθά­σει με κά­θε τρό­πο στον τό­πο δια­σπο­ράς που ή­ταν ο χώ­ρος Πέλ­λα-Πα­ΐς, στην πε­ριο­χή Κυ­ρή­νειας.

Έ­νας λό­χος α­μέ­σως κι­νή­θη­κε για να προ­στα­τεύ­σει το διε­θνές α­ε­ρο­δρό­μιο της Λευ­κω­σί­ας και η υ­πό­λοι­πη μοί­ρα με τον διοι­κη­τή της κα­τευ­θύν­θη­κε στο Πέλ­λα-Πα­ΐς α­πό ό­που το βρά­δυ της ί­διας α­να­λάμ­βα­νε να υ­λο­ποι­ή­σει τα σχέ­διά της.

Στις 7.30 το πρω­ί ξε­κι­νή­σα­με και μεις α­πό το α­ε­ρο­δρό­μιο της Λευ­κω­σί­ας για το Πέλ­λα-Πα­ΐς. Δε­κα­πέ­ντε ό­μως χι­λιό­με­τρα έ­ξω α­πό την Κυ­ρή­νεια δύ­ο τουρ­κι­κά α­ε­ροπλά­να χτύ­πη­σαν την αυ­το­κι­νη­το­πο­μπή. Πα­ρά την κα­τα­στρο­φή των αυ­το­κι­νή­των και τους τραυ­μα­τί­ες που εί­χα­με συ­νε­χί­σα­με πε­ζοί για τον χώ­ρο δια­σπο­ράς της μο­νά­δας.

Ε­κεί­νο το βρά­δυ η 33η Μοί­ρα Κα­τα­δρο­μών μεί­ον έ­να λό­χο εί­χε σαν στό­χο, να ­κα­τα­λά­βει τα Πε­τρο­μού­θια και να κι­νη­θεί προς Κο­τζά­κα­για…»

Ε­πι­κε­φα­λής του κλι­μα­κί­ου της βα­θιάς διεισ­δύ­σε­ως που θα χτύ­πα­γε τον ε­χθρό α­πό τα νό­τα τέ­θη­κε ο διοι­κη­τής της Μοί­ρας, Κα­τσά­νης – α­φού οι μό­νι­μοι α­ξιω­μα­τι­κοί ή εί­χαν τραυ­μα­τι­σθεί ή κά­λυ­πταν άλ­λες θέ­σεις – χω­ρίς να έ­χει κο­ντά του την ο­μά­δα διοι­κή­σε­ως…

Με το που έ­πε­σε το τε­λευ­ταί­ο φως οι μο­νά­δες ξε­κί­νη­σαν για την α­πο­στο­λή τους και σε λί­γη ώ­ρα εί­χαν ζώ­σει α­πό τρεις πλευ­ρές τον ε­χθρό. Στις 11 τη νύ­χτα οι λό­χοι κα­τα­δρο­μών προ­έ­βη­σαν με δια­τα­γή του διοι­κη­τή σε βιαί­α σύ­γκρου­ση σε ό­λο το μέ­τω­πο με τους Τούρ­κους και τους Τουρ­κο­κύ­πριους που βρί­σκο­νταν στην πε­ριο­χή. Η σύ­γκρουση ή­ταν σφο­δρή και δι­ήρ­κη­σε μέ­χρι που εκ­διώ­χθη­κε και ο τε­λευ­ταί­ος Τούρ­κος στρα­τιώ­της…

Κα­τα­λά­βα­με τον α­ντι­κει­με­νι­κό στό­χο που ή­ταν στις πα­ρυ­φές του Α­γί­ου Ι­λα­ρί­ω­να στα Πε­τρο­μού­θια.

Η κα­τά­στα­ση που ε­πι­κρα­τού­σε το πρω­ί της 21 ης Ιου­λί­ου εί­χε ως ε­ξής: Οι τουρ­κι­κές δυ­νά­μεις ε­νι­σχύ­θη­καν α­πό α­λε­ξι­πτω­τι­στές και κα­τα­δρο­μείς. Τα πυ­ρο­μα­χι­κά μας έ­φτα­ναν στο τέ­λος, υ­πό­ψη ό­τι εί­χα­με πυ­ρο­μα­χι­κά για να ε­κτε­λέ­σου­με την βρα­δι­νή διείσ­δυ­ση να προ­σβά­λου­με τον ε­χθρό, να το κα­τα­στρέ­ψου­με, να κα­τα­λά­βου­με το έ­δα­φος και εν συ­νε­χεί­α έ­πρε­πε να α­πα­γκι­στρω­θού­με μέ­χρι το άλ­λο φως α­πό άλ­λες δυ­νά­μεις που θα έρ­χο­νταν στην πε­ριο­χή. Κά­τι το ο­ποί­ο δεν έ­γι­νε. Α­να­γκα­ζό­μα­σταν έ­τσι κα­τό­πιν δια­τα­γών να ε­κτε­λού­με βο­λές μό­νο α­πό κο­ντι­νές α­πο­στά­σεις και μό­νο εφ’ ό­σον κιν­δυ­νεύ­α­με ά­με­σα. Οι ε­πι­θέ­σεις των Τούρ­κων α­πο­κρού­ο­νταν α­πό μι­κρές το­πι­κές δυ­νά­μεις των λό­χων. Σε μια τέ­τοια α­ντε­πί­θε­ση, ό­που ο Κα­τσά­νης σή­κω­σε μια δι­μοι­ρί­α για να διώ­ξει α­πό τον χώ­ρο του τον ε­χθρό που εί­χε διεισ­δύ­σει, τραυ­μα­τί­σθη­κε θα­νά­σι­μα. Οι στρα­τιώ­τες του προ­σπά­θη­σαν να πά­ρουν το πτώ­μα του, δό­θη­κε μά­χη μα δεν τα κα­τά­φε­ραν.

Οι άν­δρες των μο­νά­δων εί­χαν ξε­πε­ρά­σει τα ό­ρια της α­ντο­χής τους πο­λε­μώ­ντας κά­τω α­πό 42 βαθ­μούς θερ­μο­κρα­σί­ας δί­χως πυ­ρο­μα­χι­κά και νε­ρό κα­τά­φε­ραν πά­ραυ­τα να α­πα­γκι­στρω­θούν και να φθά­σουν στο Πέλ­λα-Πα­ΐς. Ή­ταν η μο­να­δι­κή νί­κη και η μο­να­δι­κή ε­πι­τυ­χί­α που ε­πε­τέ­λε­σε σε ό­λο το μέ­τω­πο η 33η μοί­ρα. Η ό­λη ε­πι­χεί­ρη­ση εί­χε στε­φθεί α­πό πλή­ρη ε­πι­τυ­χί­α. Ό­μως ο α­πο­λο­γι­σμός σε νε­κρούς και τραυ­μα­τί­ες ή­ταν με­γά­λος.

Ο Γιώρ­γος Κα­τσά­νης τά­χθη­κε ε­πι­κε­φα­λής της ο­μά­δας διοί­κη­σης χω­ρίς να έ­χει δί­πλα του κα­νέ­να να τον α­ντι­κα­τα­στή­σει και να τον στη­ρί­ξει. Το ό­τι δέ­χθη­κε πα­ρό­λα αυ­τά να πά­ει μό­νος του, δεί­χνει την υ­πευ­θυ­νό­τη­τά του αλ­λά και τον η­ρω­ι­σμό του άν­δρα.